วันพฤหัสบดีที่ 23 ธันวาคม พ.ศ. 2553

Butterfly Stool ค.ศ. 1956

นักออกแบบ โซริ ยานากิ (Sori Yanagi)
ผู้ผลิต เทนโด (Tendo)



โดย อภิสิทธิ์ ไล่สัตรูไกล
ผู้อำนวยการศูนย์สร้างสรรค์งานออกแบบ (TCDC)

ตั้งแต่ฉบับแรกยังไม่เคยเขียนถึงนักออกแบบชาวเอเชียเลยสักคน เพราะดันหลงไปชื่นชมงานออกแบบของฝรั่งอยู่นาน พอดีเดินผ่านและเห็นสตูลตัวนี้ทำให้หวนคิดถึงงานออกแบบของชาวเอเชีย โดยเฉพาะประเทศญี่ปุ่นซึ่งเป็นผู้นำด้านการออกแบบในแถบนี้ ด้วยเหตุผลพื้นๆ ว่าเขาเป็นประเทศที่สั่งสมความรู้มานาน ทั้งในด้านอุตสาหกรรมและงานหัตถกรรมช่างฝีมือ ยิ่งในช่วงหลังสงครามโลกครั้งที่ 2 ได้รับการถ่ายทอดเทคโนโลยีจากอเมริกัน ทำให้มีการปรับปรุงอุตสาหกรรมการผลิตแบบก้าวกระโดด รวมไปถึงแนวปฏิบัติในศาสนาและวัฒนธรรมที่เน้นความเรียบแบบไม่ใส่รายละเอียดให้ดูอลังการเกิน ถ้าเป็นลายก็เอาไปซ่อนไว้ในงานให้รู้สึกว่าเป็นลายพื้นผิวแทน ซึ่งตรงกับฝรั่งในการออกแบบสมัยใหม่ แต่แตกต่างกับไทยเราที่เน้นรายละเอียดทั้งตัวรูปร่างและลายประดับ เพื่อให้ดูอ่อนช้อยหรืออลังการ

ตัวอย่างงานออกแบบสตูลที่ชื่อ บัตเตอร์ฟลาย หรือ ผีเสื้อของยานากิ เห็นได้ชัดเจน ตัวรูปทรงและเส้นสายของเก้าอี้แปลงมาจากงานสถาปัตยกรรมญี่ปุ่น และถ้ามองเป็นเส้นจากด้านหน้าจะมีลักษณะคล้ายภาษาญี่ปุ่นอีกด้วย ความสวยงามของเก้าอี้ตัวนี้เกิดจากรูปทรงอิสระจากธรรมชาติจากแบบแม่พิมพ์งานชิ้นเดียวโดยกลับซ้ายขวา สวยแบบสมดุลที่เท่ากัน ทั้งๆ ที่เป็นทรงอิสระ ยานากิบอกว่า ‘ความสวยงามที่แท้จริงเป็นไปตามธรรมชาติ ไม่ต้องใส่อะไรเพิ่มเติม’

ตัวสตูลทำจากไม้อัดดัดโค้งแบบสามมิติ คือโค้งทั้งสองทิศทางในแนวตั้งและแนวนอน โดยได้รับอิทธิพลจากกรรมวิธีการผลิตของชาร์ลส์ อีมส์ ซึ่งโด่งดังในช่วงสมัยนั้นเป็นแบบอย่าง ผิวหน้าของลายไม้อัดจะต้องเกิดมาจากแผ่นไม้วีเนียของแผ่นเดียวกัน เพื่อให้ได้ตัวลายที่เหมือนกันเวลาประกอบซ้ายขวา โดยยึดน็อตให้แผ่นไม้อัดดัดโค้งประกบติดกัน ส่วนที่ขาด้านล่างยึดด้วยน็อตตัวยาวระหว่างทั้งสองฝั่ง ซึ่งง่ายกับการประกอบ

ด้วยรูปทรงที่แปลกตาและมีความสมบูรณ์ด้านการออกแบบ เก้าอี้บัตเตอร์สตูลตัวนี้ได้รับรางวัลเหรียญทองจากการประกวดที่อิตาลี ทำให้ชื่อเสียงของยานากิเป็นที่รู้จักในวงการออกแบบทั่วโลก นับว่าเป็นนักออกแบบรุ่นบุกเบิกของชาวเอเชียที่ได้รับการยกย่องอย่างมากเลยก็ว่าได้


*ตีพิมพ์ครั้งแรกในนิตยสาร CASAVIVA
ที่มา : http://www.tcdc.or.th/butterflystool.php?lang=en

ไม่มีความคิดเห็น:

แสดงความคิดเห็น